Từ xa xưa, gỗ Trầm Hương vốn được xem là một vật phẩm quý hiếm dành để làm cống phẩm vua chúa, giới quý tộc. Trải qua hàng trăm nay, Trầm Hương vẫn giữ nguyên được giá trị vốn có của một loại gỗ quý. Vậy trầm hương là gì sao lại đặc biệt đến vậy?
Trầm Hương là một loại gỗ có tên tiếng anh là Agarwood, xuất hiện nhiều ở các nước Châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Trầm Hương được tạo thành từ nhựa của cây dó bầu tiết ra nhằm chữa lành những vết thương trên thân cây do chịu ảnh hưởng của những tác động bên ngoài. Theo thời gian phần gỗ bị tổn thương tích tụ một lượng dầu, trở thành loại gỗ có mùi thơm gọi là Trầm Hương. Tuy nhiên, không phải cây dó bầu nào cũng có khả năng tụ trầm. Theo số liệu tìm hiểu, trên thế giới có khoảng 25 loại dó bầu, trong đó chỉ có 19 loại có thể tạo ra Trầm Hương, tại Việt Nam có 4 loài.
Cũng theo ông bà xưa tương truyền lại rằng, Trầm Hương đc tạo thành do mùi hương của đất trời bay theo gió đáp vào chỗ bị thương trên thân cây do bầu đang chảy nhựa. Qua thời gian hun đúc bởi các yếu tố đất tốt, nắng, gió và điều kiện tự nhiên đã tạo ra mùi thơm đặc biệt. Do đó, người ta thường nói Trầm Hương là loại gỗ được tạo từ linh khí của đất trời.
Hiện nay trên thị trường có 2 loại trầm hương phổ biến đó là Trầm hương tự nhiên và trầm hương nhân tạo (trầm hương nuôi cấy). Hai loại trầm hương đều tạo ra từ nhựa của cây Dó. Về cơ bản màu sắc, mùi thơm, công dụng và tính chất gần như tương đương và giống nhau. Nếu bạn không phải là một người chuyên chơi trầm thì khó phân biệt được trầm hương tự nhiên và trầm hương nhân tạo.
Và xét về độ thơm, màu sắc, công dụng thì Trầm có 3 loại đó là Kỳ Nam, Trầm Hương và Tốc
Kỳ Nam được đánh giá là loại Trầm Hương hạng nhất, quý và hiếm nhất. Kỳ Nam hội tụ đầy đủ giá trị của một báu vật với: lượng dầu nhiều, hương vị đa dạng (chua - cay - đắng - ngọt). Hương thơm của Kỳ Nam có mùi rất mạnh do có lượng tinh dầu cực cao chứa trong gỗ, chúng đặc và sánh lại tựa như mật ong bám vào gỗ. Hương thơm của Kỳ Nam tự nhiên, khí đốt có mùi đặc biệt, có khói xanh bay thẳng và dài.
Trầm Hương Kỳ Nam được chia làm 4 loại chính là: Bạch kỳ, Thanh kỳ, Huỳnh kỳ, Hắc kỳ.
Trầm cũng được coi là một loại Trầm Hương khá quý hiếm, chúng có vị đắng, khi đốt thì tỏa hương và khói trắng.
Theo phân cấp, Trầm được chia thành 6 loại hạt chính: Loại 1 - màu sáp trắng; Loại 2 - màu xanh đầu vịt; Loại 3 - màu sáp xanh; Loại 4 - màu sáp vàng; Loại 5 - sắc vằn lông hổ; Loại 6 - màu vàng đốm dầu. Trong đó loại 1 là loại có giá trị cao nhất.
Không có giá trị cao như hai loại trên, Tốc là loại Trầm Hương có ít dầu nhất. Lớp dầu của Tốc chủ yếu ở bên ngoài và xen dài vào từng thớ gỗ. Tốc được phân chia gồm 4 loại: tốc dây, đĩa, tốc hương và tốc pi. Trong đó, tốc đĩa là loại Trầm Hương được đánh giá cao về giá trị cũng như giá thành.
Không phải ngẫu nhiên mà Trầm Hương được vua chúa thời xưa coi là thảo dược chữa bách bệnh. Trên thực tế, Trầm Hương có rất nhiều công dụng như để an thần. Mùi thơm nhẹ của Trầm Hương khi đốt sẽ giúp tinh thần thư giãn, trấn tĩnh. Trầm Hương còn giúp chữa các bệnh đau đầu, đau ngực, đau bụng, hạ đờm, trị tiêu chảy, chống nôn. Nhiều chuyên gia Đông y cho rằng, Trầm Hương có thể giúp trợ tim, mạch tim, khó thở và tốt cho thận.
Trong tâm linh, Trầm Hương là loại vật phẩm có dương khí mạnh, có tác dụng xua đuổi vận xấu, tai ương và mang đến những điều tốt lành cho người sử dụng. Nhiều người cho rằng, Trầm Hương còn có tác dụng loại bỏ đi những năng lượng tiêu cực, giúp tâm tĩnh để vạn sự hanh thông. Chính vì thế, những người thiền hay tập yoga thường đặt một thác khói nhỏ từ Trầm Hương tại nơi ngồi thiền để tạo ra cảm giác tịnh tâm, thư thái.
Không chỉ có tác dụng đối với sức khỏe và tâm linh, Trầm Hương còn được chế tác thành những món đồ trang sức tinh tế và sang trọng được sử dụng hàng ngày. Khi đeo vòng trầm bên cạnh, người dùng sẽ tránh được những lo âu, muộn phiền, giúp làm việc tập trung và hiệu quả hơn.